Verschenen in NRC icon

Verleid burgers met vrijheden tot corona-app

25 juli 2020

De samenleving op slot is een akelig experiment; zeer effectief om het Covid-19 virus in te tomen, maar met bijwerkingen die voor velen van jong tot oud op andere wijze bijna fatale gevolgen hebben. Naast verlies van vrijheid, werk- en inkomen zagen wij verlies van persoonlijk contact. Afscheid nemen zonder fysiek contact is een marteling, afwezigheid van een schoolleven schaadt meer dan gedacht. De Corona crisis heeft ons ook veel gebracht, maar dat laat ik nu buiten beschouwing, daar hebben wij voorlopig geen herhaling voor nodig. De aankomende tijd zullen wij in overtreffende trap horen van nieuwe uitbraken van virusbesmettingen. RIVM en regering zijn na vele protesten en kritiek voorzichtig geworden en observeren de ontwikkelingen.
In Florida en Barcelona zijn de besmettingen niet zonder lockdown meer te controleren. In Goes noteerden wij recent heel snel vijftig besmettingen, in Hillegom wordt nog druk getest en geteld. Om een grootschalige tweede golf te voorkomen moeten wij al onze kennis, wijsheid en technologie inzetten. Wij weten heel goed dat dwang vooral protest en vertraging oplevert; maar met het instrument van de verleiding is snel, bijna het onmogelijke te bereiken. Bescherming van de persoonlijke levenssfeer is een groot goed, maar internet platforms als Facebook of datingsites weten meer van hun deelnemers dan zij zich beseffen, het is de verleiding en de ontspanning die hier werkt. Alle publieksmetingen wijzen uit dat er onvoldoende massa zal zijn om een Corona-Contact-App tot een succes te maken. Instellingen of bedrijven mogen er bovendien geen gebruik van maken. Conclusie: een dood geboren kindje. Natuurlijk is die technologie nog niet waterdicht, maar die kan snel worden verbeterd. Misbruik moet met uitsluiting worden gestraft. De gebruiker van de App, kan direct aantonen ‘naar beste weten veilig en schoon’ te zijn, daarmee is toegang tot besloten ruimtes zoals horeca, theater, festival, opleiding, cursus of lezing geen belemmering. Bij een uitbraak, die de komende tijd niet te voorkomen zal zijn, kan met die App en contactenonderzoek de uitbraak snel in kaart worden gebracht. Maar dit werkt alleen bij een zeer hoge dekking. Iedere burger kan kiezen voor zelf isolement en behoud van privacy; of maatschappelijke participatie met tijdelijk delen van persoonlijke zaken. Jongeren vormen om vele redenen een groot besmetting- en verspreidingsgevaar, maar zij hebben bijna zonder uitzondering de technologie op zak, wij gunnen hen alle ruimte om zo normaal mogelijk te leven. Overigens blijven de RIVM richtlijnen voorlopig van kracht. De protesten over RIVM en regeringsmaatregelen gaan vooral over onvoldoende onderbouwd zijn, onlogisch, inconsequent. In de meeste Aziatische landen heeft de burger geen keus, maar Nederland doet een beroep op intelligentie en verantwoordelijkheid van de burger. Een groen stoplicht op je mobiel geeft bewegingsvrijheid die anderen niet hebben. Natuurlijk zullen er ook fouten, vergissingen en fraudes plaats vinden. Er ontstaat een tweedeling, maar op basis van vrijwilligheid. Isolement als je wilt, bewegingsvrijheid als je je aan de regels van de CoronaApp houdt en daarmee in een beschermde omgeving inzage geeft in je bewegingen. Een experiment in een proefregio kan weinig kwaad.

Frits Spangenberg
Macro-socioloog
Oprichter Motivaction, op persoonlijke titel