Toekomst van het wonen: schoonheid en vermijden van typeringen

2 april 2019

Diner Vivant RVO Utrecht

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) stimuleert Duurzaam, Agrarisch, Innovatief en Internationaal ondernemen

Ten kantore van RVO schoven een vijftigtal genodigden aan, waarvan de meesten eerder hadden deelgenomen aan een van de vijf rondetafelgesprekken waarin  trends en paradigma’s over de toekomst van het wonen werden vastgesteld. Deelnemers afkomstig van landelijke en gemeentelijke overheden, woningbouw cooperaties en andere stakeholders uit het domein ontwerpen, bouwen en wonen.

Op verzoek van de organisatie bij monde van Jan Willem Wesselink en Pim de Waard sprak ik ter inspiratie van de aanwezigen een korte tafelrede uit:

Lieve en Beste Disgenoten,

Ja, u ziet het goed. Ik sla met dit Amsterdamse School ‘Tafelrede Hamertje’ tegen mijn wijnglas om uw aandacht naar mij toe te trekken. Erg handig, want zoals u ziet is na de hoofdgang geen bestek meer aanwezig, anders tik je doorgaans met je mes tegen een wijnglas.

Naar aanleiding van dit hamertje wil ik direct twee zaken opmerken:

  1. Wij zitten bijeen in een zogenoemd ‘Diner Vivant’, terwijl het merendeel van de mensen waar wij over moeten nadenken en waar wij voor plannen en bouwen doorgaans bij een ‘Pizza bespreking’ Daar is op zich niets mis mee, zolang wij ons realiseren dat wij, voor goed werk. wel uit onze eigen bubble moeten treden.
  2. Dit ‘Tafelrede Hamertje’, is gemaakt ongeveer honderd jaar geleden in de stijl van de Amsterdamse School. Er was toen zeer ruime aandacht voor schoonheid van ontwerp en dat is gelukkig zeer duurzaam gebleken. Er werden juist voor de arbeiders ‘paleizen’ gebouwd. (zie hiervoor ook: Museum Het Schip). Ik roep u op het aspect ‘schoonheid’ hoog op uw lijstje te houden, want fraai is een onuitwisbaar aspect van duurzaamheid gebleken.

Onze samenleving is op een steeds spannender manier in beweging; de disrupties vliegen ons om de oren. Om goed contact te houden met hoe de burgers zich tot deze onverwachte, onvoorspelbare en ongelijkmatige veranderingen verhouden peilt Motivaction sinds 1995 de stand van het land onder andere door middel van levens interviews aan huis. Aan de hand van de pijlers ‘gezin, familie, vrienden’; ‘geld’, ‘werk en vrije tijd’. ‘media’ en ‘wonen’ laten wij respondenten uit alle lagen van de bevolking twee tot vier uur spreken en maken daarvan opnames in beeld en geluid.

Het grootste verschil dat wij zien optreden is een toenemende diversiteit met vele positieve kanten, maar mijn persoonlijke zorg zit hem in een toenemende segregatie en polarisatie. Het wordt het voor jouw levensloop weer steeds belangrijker waar je wiegje stond. Wij hebben een steeds rijkere typering voor de verschillen die daarmee eerder groter, dieper en breder worden dan dat er bruggen worden geslagen.

Mag ik u oproepen mee te werken aan een beperking of zo mogelijk vermijden van het duiden in termen van ‘rijk – arm’; ‘wit – zwart’ (en dan nog in die volgorde); ‘hoog – laag opgeleid’; ‘have’s – have-not’s’ of ‘links – rechts’. Het is hier niet het moment om met een bindend alternatief te komen, maar wij hebben zoals wij hier aanwezig zijn een taak om termen te vinden en te gebruiken waar een ieder graag op wordt aangesproken. Een samenspel tussen dromen, ambities en werkelijkheid is een goed uitgangspunt.

Deze korte rede heeft ten doel het denkproces en de inspiratie voor deze bijeenkomst te bevorderen. Het gaat mij dus over ‘schoonheid’ en ‘typeringen’. Laten wij daar het glas op heffen.

Frits Spangenberg
Oprichter Motivaction