Vertrouwen in economische voorspoed levert geld op
10 maart 2016De belangrijkste waarde van een merk is vertrouwen. Kijk maar naar Volkswagen. En dat vertrouwen bestaat uit een gecompliceerde mix van ervaringen, feiten, een van horen zeggen en vooral uit beeldvorming. Mensen kun je ook als een merk bekijken: zij die goed in hun vel zitten, doen het beter dan mensen bij wie het schuurt en knaagt. Studies van de afgelopen decennia tonen dat steeds opnieuw aan. Zo blijkt dat lange mannen die er goed uitzien gemakkelijker en beter ‘verkopen’ dan mannen met een ander uiterlijk.
Zie Malcolm Gladwell in ‘Blink. Why We Fall For Tall, Dark and Handsome Men’. Vreemd genoeg is dit verschijnsel met betrekking tot vrouwen veel minder onderzocht. In het verlengde van internationale vrouwendag wellicht een goede gedachte om dit hiaat op te gaan vullen.
Volkswijsheid
Ik kom terug bij mijn algemeen geaccepteerde punt: als je goed in je vel zit bereik je meer en het kost minder energie. Mijn goede oude moeder sprak: ‘Je vangt meer vliegen met honing dan met azijn’. Een oude volkswijsheid die geen wetenschappelijk bewijs nodig had. Ook bepaalde bevolkingsgroepen, bedrijven en landen kun je als merk bekijken. Zo zou je goed bij Engelsen te rade kunnen gaan voor formaliteiten, zouden Fransen goede romantische lovers zijn, Italianen goede koks en Duitsers goede politiemensen. Maar hoed je voor een Engelse kok, een Franse regelaar, een Italiaanse politieman of een Duitse lover. Misschien is het allemaal onzin, maar de beeldvorming kan sterker werken dan de realiteit. Ook binnen bedrijven werkt dit fenomeen: zo maakt een positieve werksfeer meer mogelijk. Daarom investeren bedrijven veel in een prettige werkcultuur met bijvoorbeeld loungeplekken en teambuildingsessies. En toch gaat het ook vaak fout. De voorbeelden zijn legio. Denk aan het ombudsmannen egoconflict dat het eens zo fraaie instituut uit holt, met als gevolg een negatieve beeldvorming die omslaat in ongeloofwaardigheid. Met als gevolg dat de waarde van het instituut daalt.
WIN/Gallup-onderzoek
Vergeleken met de meeste landen gaat het met Nederland niet zo goed wat betreft het optimisme ten aanzien van de economische groei en de hoop dat 2016 beter zal zijn dan 2015. Terwijl het natuurlijk veel erger kan. Met ons WIN/Gallup-onderzoek signaleren we hier een probleem van de meer welvarende landen, de EU in het bijzonder. Is dit belangrijk? Of is het een zoveelste opinieonderzoek dat niets verandert en naar het archief kan verdwijnen. ‘Nice to know but no need to know.’
Ik vind dit soort onderzoek belangrijk omdat positieve mensen en positieve landen sterker zijn bij het opvangen van tegenvallers. Potentieel leveren zij betere resultaten. Nederland is welvarend, maar ten aanzien van onze kwaliteit van leven zijn nog vele verbeteringen mogelijk. Met een optimistische inzet maakt de BV Nederlandmeer kans. Ik verwacht dat een aantal van de positief scorende landen een sterkere positie op de wereldmarkt gaan innemen. Alleen al uit concurrentieoverwegingen moeten wij deze kracht daarom niet onderschatten.
Een duik in de cijfers
Laten wij eens in de cijfers duiken. In alle onderzochte landen wereldwijd denkt minder dan de helft van de mensen (45%) dat 2016 economisch beter zal uitpakken dan 2015; 22 procent denkt dat het slechter wordt en 28 procent verwacht dat het min of meer gelijkblijft. De welvarende landen zijn meer pessimistisch dan optimistisch: -16 procent terwijl de opkomende economieën het tegendeel laten zien: +36 procent. Jongeren tot 34 zijn optimistischer +31 procent dan de groep van 55 jaar en ouder +13 procent. Mannen zijn iets optimistischer +26 procent dan vrouwen +22 procent. Hoogopgeleiden +28 procent zijn positiever dan laagopgeleiden +17 procent en de hoogste inkomensgroepen +33 procent zijn positiever dan het laagste segment +5 procent. Naar religie zien wij dat protestanten de economische toekomst pessimistisch inschatten -16 procent, de rooms-katholieken -5 procent, joden -6 procent, maar moslims +22 procent, boeddhisten +14 procent, hindoes +43 procent en de groep atheïsten/agnosten +45 procent.
Nationaliteiten
Deze resultaten lijken aan te geven dat mensen die autonomer in het leven staan en het leven meer naar hun hand zetten een positiever wereldbeeld hebben. Per nationaliteit zien wij grote verschillen die sterk samenhangen met de huidige economische situatie en de ontwikkelingen daarvan in de afgelopen jaren. Zo scoort Nigeria het meest positief qua economische verwachtingen +61, gevolgd door Bangladesh, China en Vietnam. De Grieken zijn met -65% hekkensluiter.
Wat zeggen deze cijfers? Het bevorderen van optimisme werkt alleen al als landen de eigen successen vieren en de problemen en zorgen structureel, met een langetermijnvisie, weten te bestrijden. Daarnaast maken onderwijs en autonomie de burger optimistischer. En een optimistische burger heeft meer vertrouwen in de toekomst en laat het geld makkelijker rollen.
Verantwoording onderzoek
De vraag, in alle talen zo letterlijk mogelijk vertaald, werd als volgt gesteld: ‘Vergeleken met dit jaar zal het volgend jaar (2016) naar uw mening een jaar zijn met economische voorspoed, economische tegenslag of zal het voor uw land hetzelfde blijven? Door de tegenspoed van de voorspoed af te trekken resulteert een x cijfer of een – cijfer, dat noemen wij de netto score.
De afgelopen maanden zijn ruim 66 duizend mensen ondervraagd in 68 landen, van Afghanistan tot Zweden. Het WIN/Gallup netwerk (Worldwide Independent Network of Market Research) heeft in bijna ieder land een onafhankelijke onderzoekpartner. De groep bedient 95 procent van de wereldmarkt. Motivaction International vertegenwoordigt Nederland. Al naar gelang de mogelijkheden en de gebruiken en mogelijkheden in de specifieke landen is het onderzoek deels face to face uitgevoerd (30 landen), telefonisch (15 landen) en online (23 landen). Er is steeds gestreefd naar een respresentatieve steekproef van n=1000 per land en het veldwerk werd uitgevoerd tussen september en december 2015.