Verschenen in Lezingen openbaar icon

Maatwerk voor de massa – Onderzoek naar de introductie van mobiliteitsoplossingen

1 maart 2016

Technisch gezien is alles mogelijk. Het is een veelgehoorde uitspraak, vaak gevolgd door de vraag hoe je mensen zover krijgt die techniek ook echt te gebruiken. Deze vraag wordt steeds belangrijker, want we worden individualistischer en ons gedrag minder voorspelbaar. Frits Spangen berg, macro-socioloog en oprichter van onderzoeksbureau Motivaction, over smart mobility in een mondige maatschappij.

Er zijn volgens Spangen berg tweeontwikkelingen die samen voor een enorme maatschappelijke uitdaging zorgen. “Ten eerste neemt de mobiliteit van mensen bijzonder snel toe, zowel in fysieke als in virtuele zin. De tijd dat je in je leven bij wijze van spreken altijd de kerktoren van het dorp kon zien, ligt ver achter ons. De tweede ontwikkeling is die van een toenemende individualisering. De sociale cohesie neemt af, we geloven niet meer zo in solidariteit met het grote collectief en maken als individu in iedere context unieke, nauwelijks te voorspellen keuzes. Die combinatie maakt een klassieke, centraal gestuurde mobiliteitsoplossing haast onmogelijk.

Multidisciplinair

Nog een uitdaging die volgens de macrosocioloog om een nieuwe aanpak vraagt, is de neiging om de techniek als uitgangspunt te nemen bij het zoeken naar oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. “Er wordt vaak te weinig aandacht besteed aan hoe burgers. reageren op of omgaan met die innovaties. Wat op papier een perfecte oplossing is, kan in de praktijk mislukken omdat de eindgebruiker er niet aan wil. We zullen nieuwe oplossingen daarom vanuit multidisciplinaire teams – technici, maar zeker met veel meer invloed van gedragsdeskundigen- moeten vormgeven. Connecting Mobility speelt een grote rol in het samenbrengen van die disciplines.

Er is niet één type gebruiker

De Nederlandse bevolking bestaat uit veel verschillende mensen met elk hun verschillende dromen, gebruiken, wensen en behoeften. De waarden van de consumenten zijn een belangrijke verklarende factor geworden bij de keuzes die mensen maken. We gaan volgens Spangenberg bij maatschappelijke vraagstukken nog te vaak uit van een grote mate van technisch enthousiasme, volgzaamheid en gehoorzaamheid. “Die aanname is achterhaald; we leven in een fragmentarische samenleving waarin op lokaal niveau en voor hele specifieke doelgroepen maatwerkoplossingen nodigzijn. Daarvoor moeten we ruimte creëren voor multidisciplinaire start-ups die passie-gedreven, lokale en kleinschalige oplossingen ontwikkelen. We moeten af van het idee dat er één oplossing is die voor iedereen werkt.”